De Kuip bezit een aantal unieke factoren die de sfeer versterken. Unieke elementen die bijna geen enkel ander stadion bezit. Dat is een van de redenen waarom aan Feyenoord City door De Feijenoorder in een vroeg stadium is aangeraden om ‘de Kuipsfeer en de unieke elementen zoveel mogelijk te behouden’.

Lange tijd leek het erop dat dit zou gaan gebeuren, gezien de berichten in de media. Feyenoord City voorman Frank Keizer, en ook directieleden van Feyenoord, hebben meermaals in de media belooft dat de unieke elementen mee zouden verhuizen naar een nieuw stadion. Nu de definitieve plannen zijn gepresenteerd concluderen we helaas ] anders dat er vrijwel niets van de unieke ‘sfeer’-elementen waar Feyenoord om bekend staat mee gaan verhuizen naar een nieuw stadion -mocht het er komen-. De beloftes die gedaan zijn in de media worden niet nagekomen. Daardoor ontstaat er een onnodige aderlating op de sfeerversterkende elementen en daarom geven wij als sfeergroep voorlopig een negatief advies voor het uitvoeren van dit nieuwbouwplan. Voor alle supporters die het leuk vinden om zichzelf te informeren vertellen we hieronder het volledige verhaal. We benoemen de unieke factoren, wat voor rol deze spelen bij de unieke Kuipsfeer en hoe dit straks in een nieuw stadion gaat zijn als we de plannen en tekeningen lezen.

Weerkaatsing van het geluid door overhangende ringen

Opvallend genoeg is het Feyenoord City zelf die in haar plannen dit punt al benoemd door middel van een vergelijking. Zoals iedereen weet kan De Kuip echt gaan ‘kolken’ en behoort de sfeer daarmee tot een van de beste ter wereld. Dit komt grotendeels door de geluidsversterkende constructie. Dit is in 1937 een pure toevalstreffer geweest, maar anno 2016 is dit wel een best practice die door meerdere stadions is overgenomen, maar uitgerekend niet in ons eigen nieuwbouw stadion.

Feyenoord City heeft er namelijk voor gekozen dit niet te doen. Zelf stellen ze dat in het nieuwe stadion “een kleinere uitkraging zorgt voor minder geluid reflectie”. De constructie is vergelijkbaar aan die van de Amsterdam Arena, dus het geluid gaat zich verspreiden zoals in de Amsterdam ArenA het geval is. Heel Nederland is inmiddels bekend met de geluidsverspreiding in de Arena. Dit is ronduit onwenselijk en er kleeft niet voor niets een enorm negatief imago aan dat elk jaar weer opspeelt. Gezien de gedane beloftes gingen we er eigenlijk vanuit dat de constructie die van De Kuip zou gaan benaderen. Dit zou logisch zijn omdat je verwacht dat ze leren van constructiefouten die elders gemaakt zijn. Helaas blijkt niets minder waar. De uitkraging verdwijnt bijna volledig.

Het gebrek aan uitkraging zorgt er ook voor dat het niet langer mogelijk is grote banners op te hangen aan ‘de tweede ring’ zoals in het verleden meermaals is gedaan met onder andere De Zilvervloot, Cupfighters, Braveheart en ‘Uit eigen Kracht voortgebracht’ acties. De ruimte van ring naar het publiek is dermate kort dat dit simpelweg niet meer hetzelfde effect kan genereren. Als sfeergroep worden we daardoor beperkt in de artistieke vrijheid. Dat vinden we bijzonder teleurstellend, omdat we juist het tegenovergestelde willen.

Beperkingen, fysiek en non-fysiek, komen sfeeracties niet ten goede. Als laatste is het niet kunnen meenemen van soortgelijke sfeeracties naar het nieuwe stadion wat ons betreft geen fijne overgang. Sfeeracties krijgen hierdoor een andere opzet en uitvoer die niet past bij de uitstraling die wij nastreven. Een voorbeeld hiervan zou kunnen zijn dat we in een nieuw stadion doeken moeten gaan bevestigen aan het dak.

Veel grotere afstand tot het veld

We snappen dat vanuit commercieel oogpunt de huidige rijafstand en stoel-schikking in De Kuip niet optimaal is. Echter, doordat mensen dicht op elkaar zitten zorgt dat tijdens regen en vooral bij kou wel voor een bepaald gevoel van kameraadschap. Dit verdwijnt doordat er meer ruimte komt per stoel (rijafstand en stoelafstand wordt vergelijkbaar met de Amsterdam ArenA en het Gelredome dat beide volgens dezelfde eisen als ons nieuwe stadion straks is gebouwd) dat komt de sfeer en samenhorigheid niet ten goede.

Het grootste probleem is echter de eerste tribune aan het veld. Zoals jullie hieronder kunnen zien in dezelfde vergelijking is deze tribune in een nieuw stadion veel groter dan de huidige parterre vakken. Bij sfeeracties met bijvoorbeeld vellen, snippers etc. mogen we de parterre vakken aan het veld niet meer gebruiken uit angst dat er iets op het veld komt. Momenteel zijn dat de parterre vakken, maar dat betekent dus dat in de toekomst de volledige eerste ring ‘no go’ zal worden. Dat is ongeveer 33% van de totale capaciteit. Hierdoor worden choreografieën helaas zo goed als onmogelijk omdat we als sfeergroep niet meer het visuele resultaat kunnen bereiken wat we willen bereiken. Dit zou opgelost kunnen worden door wél vellen toe te laten op de vakken aan het veld, maar zoals de zaken er nu voor staan gaat dat niet gebeuren.

Update: Hier stond eerst een ander plaatje, dat wellicht wat onduidelijkheid verschafte over de eerste rij stoelen en afstand tot het veld. Dit was bedoelt om de vormen van de tribune duidelijker weer te geven en de overstek. In zowel een nieuw stadion als in De Kuip is de afstand van het veld tot de eerste rij stoelen +/- 10 meter. Het is de rijafstand en het gebrek aan uitkraging die ervoor zorgt dat met elke rij de afstand tot het veld groter wordt. 

Het originele plaatje is in bovenstaande afbeelding verwerkt in de ‘groene’ laag die de overkraging van de ringen in de huidige situatie aan geeft.

Wat niet opgelost kan worden is de afstand tot het veld. Zoals iedereen in de onderstaande en bovenstaande afbeelding kan zien gaat de afstand tot het veld gigantisch veel verder worden dan het nu is. Een van de kenmerkende eigenschappen van De Kuip is dat ‘iedereen’ dicht op het veld zit. Zoals uit onderstaande diagram blijkt, uit de plannen van Feyenoord City, is De Kuip momenteel een ‘perfect bowl’, het nieuwe stadion is vele malen groter waardoor meer dan de helft van de bezoekers op een sub-optimale afstand van het veld komt te zitten. De uiterste hoeken benaderen zelfs de kritieke lijn. Ook de eerste ring (voormalig parterre-vakken) heeft door de doorlopende kromming in het midden een verdubbeling van de afstand tot het veld dan de stoelen bij de cornervlaggen (bovenste tekening).

De korte afstand tot het veld zorgt er in De Kuip voor dat spelers in een unieke atmosfeer kunnen spelen. Dit wordt gewaardeerd door niet alleen nationale teams, maar ook door internationale grootmachten. Het is niet voor niets dat spelers van het Nederlands elftal sinds jaar en dag aangeven graag in De Kuip te willen spelen. Door deze exponentiële afstand vergroting verdwijnt de intieme sfeer die De Kuip momenteel heeft. Het was erg mooi geweest als de afstand tot het veld korter of gelijkwaardig was gebleven in een nieuw stadion voor alle ringen. Feyenoord City beloofde eerder in de media: “Mensen komen nog dichter op het veld te zitten en we gebruiken dezelfde bouwconstructie als bij de Kuip.” Dit blijkt helaas niet waar te zijn.

Bewegende tribunes

Een van de unieke kenmerken van De Kuip is dat de tribunes heftig ‘op en neer’ kunnen gaan. Dit zorgt voor een hele bijzondere beleving die je maar in een enkel stadion op de gehele wereld kan hebben. Deze unieke karaktereigenschap komt door de combinatie van de stalen constructie en de vele meters die de tribunes ‘los’ hangen. Uit de weergaves blijkt dat het nieuwe stadion rust op gigantische massieve betonnen pijlers. Pas als het nieuwe stadion in gebruik is genomen kan je zeggen of het kan bewegen natuurlijk (en hopen dat de constructie van het nieuwe stadion dezelfde piekbelasting kan dragen als de stalen constructie van De Kuip). Ervaring leert dat nieuwe stadions die in het buitenland op deze wijze worden geconstrueerd niet of bijna niet kunnen bewegen. Logisch, want massieve pijlers hebben geen frictie mogelijkheden en beton veert niet.

Als laatste beschrijft de documentatie dat de eerste tribune volledig rust op de betonnen parkeergarage en daardoor zeker niet zal bewegen. Het is daardoor ook niet langer mogelijk om op het veld de tribunes te voelen, een eigenschap die veel voetballers angst heeft ingeboezemd in De Kuip. Het meenemen van dit unieke element was door het volledig bouwen met beton al een moeilijk verhaal, maar het had bijzonder prettig geweest als deze unieke eigenschap ook was meegenomen naar een nieuw stadion of op zijn minst was bekeken hoe dit effect bereikt kon worden in een nieuw stadion. Uit de documentatie blijkt niet dat dit unieke element is gekeken, en dat is bijzonder jammer.

Conclusie

De afstand tot het veld wordt groter, de geluid-weerkaatsing verdwijnt, de overhangende tribunes verdwijnen en ook de bewegende tribunes verdwijnen. Momenteel heeft het Legioen met De Kuip een stadion dat de sfeer versterkt. Of het nu een sfeeractie is of gezang vanaf de vakken. De Kuip versterkt de sfeer. De drijvende krachten achter de sfeergroep hebben vele honderden clubs in binnen en buitenland bezocht om te leren wat wel en wat niet werkt qua sfeer en sfeeracties. We kunnen helaas niet anders dan concluderen dat we met het aankomende nieuwe stadion een gigantisch gedeelte van onze unieke identiteit in gaan leveren. Sommige supporters vragen zich dan  terecht af: “Ja, maar supporters maken de sfeer”, dat is tot op zekere hoogte wel waar. Dat staat ook niet ter discussie.

Wat ter discussie staat is dat de Feyenoord-directie wil dat het Legioen een stadion, dat de sfeer versterkt, gaan verruilen voor een stadion dat sfeer tegenwerkt. Vanuit onze decennialange expertise als sfeergroep raden wij dan ook af dit nieuwbouwplan op deze wijze te ontwikkelen. Het behouden van de huidige sfeer is simpelweg onmogelijk met de voorgestelde constructie. Dit nieuwe stadion komt de unieke en kenmerkende sfeer waar Feyenoord om bekend staat niet ten goede. Uiteindelijk bouw je een nieuw stadion om er beter van te worden. Niet minder.

Als laatste willen wij de stuurgroep van Feyenoord City vragen om in het vervolg wel open en eerlijk de supporters over de effecten van het nieuwe stadion te informeren. Zoals uit dit stuk helaas blijkt is hetgeen dat men verteld in de media heel anders dan wat uit de documentatie blijkt. Daarom voelden wij ons ook extra geroepen zelf supporters te informeren. Wij willen graag een open en eerlijke dialoog zien zodat voor iedereen straks duidelijk is hoe de toekomst van Feyenoord er uit gaat zien. Het betreft namelijk niet even een tijdelijk uitstapje, dit nieuwbouwplan gaat de sfeer voor de komende honderd jaar bepalen.